Το φιλμ που κέρδισε το βραβείο NETPAC στο φετινό Five Flavours είναι μια πραγματικά διαφορετική ταινία.
Έχουμε να κάνουμε με ένα γουέστερν, το οποίο όμως χαρακτηρίζεται από έναν έντονο φεμινιστικό τόνο, σε ευθεία αντίθεση με τα αντίστοιχα αμερικάνικα.
Όπως αναφέρεται και στον τίτλο, η ταινία είναι χωρισμένη σε τέσσερις πράξεις.
Στην πρώτη, σε χαρακτηριστικό στυλ γουέστερν, ένας άνδρας εισβάλει στο σπίτι της Marlin, κυνικά πληροφορώντας την πως τα υπόλοιπα μέλη της συμμορίας του θα καταφτάσουν σύντομα, θα πάρουν όλα της τα χρήματα, τα ζώα της και θα την βιάσουν, χωρίς να υπάρχει τίποτα που να μπορεί να κάνει για να αποφύγει τίποτα από αυτά, μιας και ο σύζυγός της είναι νεκρός, μουμιοποιημένος σε μία γωνία του σπιτιού.
Επιπλέον, και σε μια προφανή διακωμώδηση των εθίμων της φιλοξενίας, την αναγκάζουν να τους μαγειρέψει.
Η τελευταία τους επιθυμία όμως αποδεικνύεται θανατηφόρα, μιας και η Marlina δηλητηριάζει το γκρουπ, σκοτώνοντας όλα τα μέλη εκτός από έναν, ο οποίος, χωρίς να γνωρίζει τι έχει συμβεί, αποφασίζει να την βιάσει.
Η μοίρα του όμως δεν είναι πολύ διαφορετική από των υπολοίπων, μιας και η Marlina τον αποκεφαλίζει με μία ματσέτα λίγο αργότερα.
Καθώς ξεκινά η δεύτερη πράξη, βλέπουμε την Marlina να προσπαθεί να φτάσει στο τοπικό αστυνομικό τμήμα, κρατώντας το κομμένο κεφάλι στα χέρια της.
Στην διαδρομή συναντά την Novi, μία έγκυο φίλη της που βρίσκεται στο δρόμο για τον σύζυγό της, Umbu.
Σε ακόμα μία μισογυνίστικη ιδέα, ο Umbu πιστεύει πως η εγκυμοσύνη της γυναίκας καθυστερεί λόγω απιστίας.
Η Novi δεν φαίνεται να ενοχλείται από το κομμένο κεφάλι, κάτι που ισχύει και για ακόμα μία γυναίκα που κάποια στιγμή ανεβαίνει στο ίδιο φορτηγό που μεταφέρει τις δύο κοπέλες, η οποία πηγαίνει στον γάμο του ανηψιού της με δύο άλογα που πρέπει να παρουσιαστούν ως δώρα.
Καθώς οι γυναίκες έχουν μία συζήτηση για το σεξ στην διάρκεια της εγκυμοσύνη, τα εναπομείναντα μέλη της συμμορίας, Franz και Ian, κάνουν την εμφάνισή τους, αναγκάζοντας την Marlina να τραπεί σε φυγή με ένα από τα άλογα.
Τελικώς, στην Τρίτη πράξη, φτάνει σε ένα αστυνομικό τμήμα, όπου της φέρονται με αδιαφορία, χρησιμοποιώντας την γραφειοκρατία ως δικαιολογία, ενώ η Novi πρέπει να αντιμετωπίσει τον σύζυγό της.
Με σαφέστατη πρόθεση να πάει ενάντια στην βασική θεματική του γουέστερν, «πως αυτός είναι ένας κόσμος μόνο για άνδρες», η Mouly Surya παρουσιάζει μια ιστορία που αποδεικνύει πόσο λάθος είναι αυτή η ιδέα, μιας και η Marlina η Novi, και ακόμα και η γυναίκα που πηγαίνει στον γάμο, αποδεικνύουν συνεχώς το αντίθετο.
Σε αυτόν τον κόσμο, οι άνδρες δεν είναι τίποτα περισσότερο από αδαή θύματα, τα οποία καταστρέφονται λόγω της λανθασμένης εκτίμησης πως μπορούν να κάνου ότι θέλουν τις γυναίκες γύρω τους.
Καθώς πληρώνουν το λάθος τους αυτό, το φιλμ παίρνει μια σαφέστατη φεμινιστική τροπή, η οποία, απρόσμενα, φαίνεται να ταιριάζει εξαιρετικά με την γενικότερη αισθητική του γουέστερν.
Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων πράξεων, η Surya παρουσιάζει την οδύσσεια μιας γυναίκας η οποία αφυπνίζεται σχετικά με το ποια είναι πραγματικά και με τον κόσμο γύρω της, με το τέλος του ταξιδιού να ολοκληρώνει τον κύκλο με τον πιο ουσιώδη τρόπο, καθώς η σκηνοθέτης χτίζει, περίτεχνα, την συμπάθεια των θεατών προς τους κεντρικούς χαρακτήρες.
Η ταινία είναι χτισμένη σε ρεαλιστικές βάσεις, κυρίως όσο αναφορά της συνθήκες διαβίωσης στην χώρα και την παρουσίαση της κουλτούρας, αλλά το υπερρεαλιστικό στοιχείο δεν λείπει, κυρίως μέσω του αποκεφαλισμένου πτώματος που φαίνεται να ακολουθεί παντού την Marlina.
Οι στιγμές αυτές όμως δίνουν μία χαρακτηριστική αίσθηση του χιούμορ στην ταινία, η οποία προσθέτει στην ψυχαγωγία που παρέχει και σπάει κάπως την art-house αισθητική που κυριαρχεί από ένα σημείο και μετά.
Ένα από τα καλύτερα στοιχεία την παραγωγής είναι η φωτογραφία του Yunus Pasolang, η οποία διατηρεί την αρτιότητά της στα δύο κεντρικά σετ, το σπίτι και την έρημο.
Στο πρώτο, το framing και η χρήση μίας μοναδικής πηγής φωτός είναι εντυπωσιακά, σε ένα στυλ που θυμίζει πίνακα του Καραβάτζιο, καθώς ο Pasolang δημιουργεί μια αίσθηση κλειστοφοβίας που ταιριάζει άψογα με τα γεγονότα που εκτυλίσσονται.
Στο δεύτερο, τα μακρινά πλάνα του τονίζουν την σπάνια ομορφιά του σχεδόν απόκοσμου περιβάλλοντος της ερήμου.
Η μουσική του Zeke Khaseli και του Ydhi Arfani είναι ακόμα ένα από τα ατού της ταινίας, μέσω ενός συνδυασμού Ινδονησιακής φολκ και κλασικών γουέστερν κομματιών, που εντείνουν την αίσθηση που κάθε σκηνή θέλει να δώσει.
Η Marsha Timothy (The Raid 2: Berandal) ως Marlina είναι εκπληκτική, καθώς τονίζει την ραγδαία αλλαγή του χαρακτήρα της στην διάρκεια του ταξιδιού της, χωρίς υπερβολές, κυρίως μέσω την εκφράσεων του προσώπου της και των στάσεων του σώματός της.
Η Dea Panendra ως Novi είναι αρκετά καλή ως μία κεφάτη κοπέλα που τίποτα δεν φαίνεται ικανό να της χαλάσει την διάθεση, μέσω ενός συνδυασμού αγαθοσύνης και κουράγιου.
Η «Marlina» είναι μια ταινία με ελάχιστα ελαττώματα, η οποία καταφέρνει να παρουσιάσει μια εντελώς διαφορετική οπτική του γουέστερν, μέσω μίας άρτιας, γεμάτης νόημα και άκρως ψυχαγωγικής προσέγγισης.
Παναγιώτης Κοτζαθανάσης.
