Ο Terry Malloy (Marlon Brando) είναι ένας πρώην μποξέρ που δουλεύει για λογαριασμό του, όχι απόλυτα νόμιμου, αφεντικού του λιμανιού.
Όταν όμως γίνεται μάρτυρας ενός φόνου, προβληματίζεται για το αν πρέπει να καταθέσει, με μια εσωτερική πάλη ανάμεσα στην ηθική του και την υποχρέωση προς τον εργοδότη του.
Μια πάλη που θέλει να μας δώσει ο Elia Kazan με μια από τις πιο προσωπικές ταινίες του, φέρνοντας τον εαυτό του σε παράλληλη θέση με τον ήρωα.
Ο ίδιος ο Kazan την εποχή του μακαρθισμού στην Αμερική είχε καταθέσει δίνοντας ονόματα υπό το φόβο του κομμουνισμού.
Τώρα με αυτή την ταινία εξιλέωσης, μας μεταδίδει και την προσωπική του αγωνία για το δίλημμα στο οποίο βρέθηκε.
Στην ταινία, ο πρωταγωνιστής είναι ένα σύμβολο της καταπιεσμένης εργατικής τάξης που δουλεύει για το αφεντικό της περιοχής.
Φυσικά γίνεται σύμβολο από τη στιγμή που εναντιώνεται σε αυτό το αφεντικό, και προσπαθεί να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη.
Η απόφαση αυτή βέβαια ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε πλευρά.
Από το πρόσωπο του αφεντικού η πράξη αυτή χαρακτηρίζεται ως προδοσία, και ο πρωταγωνιστής αποκαλείται καρφί.
Από την άλλη, ως μπροστάρης των εργατών που αντιστέκεται στο κατεστημένο γίνεται ήρωας.
Όλα είναι θέμα οπτικής των διαφορετικών στρατοπέδων και των συνθηκών.
Όπως και στην πραγματική ζωή για τον Kazan.
Τα συμπεράσματα δικά σας.
Και πάλι στην ταινία.
Όλες αυτές οι δυσκολίες, οι ενδοιασμοί, οι αμφιβολίες, οι τύψεις, όλα εκφράζονται καταπληκτικά μέσω του μοναδικού Marlon Brando που μας δίνει όλο το εύρος των συναισθημάτων του ήρωα, με κάθε ατάκα και σε κάθε βλέμμα του.
Ενός ήρωα που έχει καταλήξει να δουλεύει ως μπράβος, όταν απέτυχε στα υπόλοιπα της ζωής του.
Και όλα αυτά εξωτερικεύονται στη μνημειώδη σκηνή στο ταξί με τον αδερφό του, την τραγική φιγούρα που υποδύεται ο Rod Steiger (In the Heat of the Night).
«I could have class!» φωνάζει με πόνο.
Δίπλα του ένα εξαιρετικό καστ με σπουδαίους ρολίστες της εποχής.
Ο Karl Malden (ξανά με Kazan μετά το θρυλικό A Streetcar Named Desire) στο ρόλο του παπά προσπαθεί να είναι η φωνή της λογικής, ο Lee J Cobb (12 Angry Men) βγάζει όλη την απαραίτητη σκληράδα ενός ολόκληρου συστήματος που καταπιέζει, και η Eva Marie Saint (North by Northwest) με την αθωότητά της δημιουργεί ένα εξαιρετικό δίδυμο με τον Marlon Brando.
Ανεξάρτητα από τη θέση του καθενός για τις προσωπικές επιλογές του Kazan, δεν γίνεται να μη θαυμάσεις αυτή την αριστουργηματική ταινία.
Σε επανέκδοση στους ελληνικούς κινηματογράφους από 27 Ιουλίου.
Γιώργος Νυκταράκης.
