Review: O Αμερικάνος Φίλος - The American Friend (1977)

Κινηματογραφική  μεταφορά του αντιήρωα των βιβλίων της Patricia Highsmith, Tom Ripley, από τον μεγάλο Wim Wenders, σε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση του.

Όσοι έχετε στο μυαλό σας την πιο διάσημη από τις τελευταίες μεταφορές του Ripley, αυτή του Anthony Minghella στο The Talented Mr. Ripley με τον Matt Damon στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ετοιμαστείτε να δείτε κάτι εντελώς διαφορετικό.

Σκηνοθετημένη από τον Wenders  το 1976 - τον καιρό δηλαδή που γύριζε σπουδαίες ταινίες και όχι σαν το Everything Will Be Fine που βγήκε στις αίθουσες προ ολίγων εβδομάδων - η ταινία βασίζεται βασικά στο βιβλίο της Highsmith 'Ripley's Game', το οποίο έχει γυριστεί σε ταινία και το 2002 με τον ίδιο τίτλο και τον John Malkovich πρωταγωνιστή (με μέτρια αποτελέσματα).

Χρησιμοποιεί όμως στοιχεία και από το βιβλίο 'Ripley Under Ground' που γυρίστηκε σε ταινία με τη σειρά του το 2005, με τον Barry Pepper στον κεντρικό ρόλο σε αυτήν την περίπτωση (ακόμα πιο μέτρια ταινία αυτή).

Μπέρδεμα; 

Όχι και τόσο γιατί τα πράγματα στην ταινία είναι αρκετά απλά.

Ο  Tom Ripley (o Dennis Hopper με look cowboy, σε εντελώς διαφορετικό  στυλ από αυτό που περιγράφεται στα βιβλία) εμπορεύεται πλαστά έργα τέχνης στο Αμβούργο όπου γνωρίζει τον Jonathan Zimmermann (Bruno Ganz).

Αυτός έχει ένα μικρό κατάστημα όπου κατασκευάζει κορνίζες, οικογενειάρχης, παντρεμένος με ένα μικρό παιδί, ο οποίος όμως έχει προβλήματα υγείας.

Εξ’ αιτίας των προβλημάτων του αυτών, θεωρείται από τον Ripley ως ο πιο κατάλληλος να φέρει εις πέρας μια σειρά δολοφονιών κι έτσι βάζει μπρος ένα πολύπλοκο σχέδιο για να τον παγιδεύσει προς αυτήν την κατεύθυνση.

Το σχετικά παράδοξο της ταινίας - πέρα από την αμφίεση του Dennis Hopper - είναι ότι ο ουσιαστικά πρωταγωνιστής της είναι ο Ganz και όχι ο Hopper/Ripley.

O Ripley βέβαια είναι αυτός που κινεί τα νήματα της υπόθεσης, με τον Hopper να πλάθει έναν συμπαθητικό μεν, εντελώς ανήθικο δε χαρακτήρα, είναι όμως ο Zimmermann του Ganz που παίρνει σχεδόν όλη την ταινία πάνω του.

Ο δυστυχής (κατά φαντασίαν;) άρρωστος που γίνεται  το υποχείριο του Ripley και εκτελεστής των δολοφονικών του επιθυμιών είναι απίθανα δοσμένος από τον Ganz (στα νιάτα του εδώ, πολλά χρόνια πριν υποδυθεί τον Χίτλερ στην αριστουργηματική  Η Πτώση).

Το American Friend θεωρητικά είναι αστυνομικό θρίλερ, χωρίς όμως την ένταση και το σασπένς του είδους αυτού.

Αυτό γίνεται επίτηδες, αφού αυτό που βασικά ενδιαφέρει τον Wenders είναι να εμβαθύνει στην παράξενη φιλία που δημιουργείται ανάμεσα στους δύο βασικούς ήρωες του.

Και αυτό  το πετυχαίνει μέσω μιας υπνωτικής αφήγησης η οποία συνεπικουρείται από μια ιδιαίτερα σκοτεινή φωτογραφία και ένα απίθανο μουσικό score.

Υπάρχουν βέβαια δύο σκηνές που υπηρετούν ακριβώς  τους κανόνες του θρίλερ, μία στο μετρό του Παρισιού και μία εξαιρετική σεκάνς γυρισμένη στο τραίνο.

Γενικά ψοφάω για  σκηνικά δολοφονιών και δράσης σε τραίνα και εδώ υπάρχει ένα έξοχο τέτοιο δείγμα, χορογραφημένο  άψογα από τον Wenders.

O οποίος Wenders  χρησιμοποιεί σε δύο χαρακτηριστικούς ρόλους στην ταινία δύο από τους αγαπημένους του σκηνοθέτες ,τον Nicholas Ray (σκηνοθέτη μεταξύ άλλων αριστουργημάτων  του Επαναστάτη χωρίς αιτία με τον James Dean) στον ρόλο του ζωγράφου έργα του οποίου πουλάει ο Ripley, και τον Samuel Fuller που γύριζε low-budget ταινίες με καταπληκτικά όμως αποτελέσματα, όπως πχ το Pickup Οn South Street του 1953, σε ρόλο κακού.

Στους κινηματογράφους σε επανέκδοση από 27 Αυγούστου.

Νίκος Παλάτος.

Αυγούστου 26, 2015