F Οι δύο κατευθύνσεις του κινηματογράφου: Τί είναι το Σινεμά - FilmBoy Οι δύο κατευθύνσεις του κινηματογράφου: Τί είναι το Σινεμά - FilmBoy
  • Latest News

    Οι δύο κατευθύνσεις του κινηματογράφου: Τί είναι το Σινεμά


    Άλλη μια νέα ενότητα ξεκινάει στο FilmBoy σήμερα. 

    Αυτή η ενότητα θα έχει θεωρητικό χαρακτήρα, θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη και στο πρώτο μέρος θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στην ερώτηση του τίτλου "Τί είναι το σινεμά", όχι ως τεχνικό επίτευγμα, αλλά από μια πιο φιλοσοφική σκοπιά.

    Ο κινηματογράφος καθιστά ορατή την συνάντηση δύο κινήσεων: την κίνηση του σώματός μας μέσα στον κόσμο, με την οπτική κίνηση μέσα στη σκέψη. τι εννοούμε με αυτό; 
    Ας τα πάρουμε με τη σειρά:
     

    Το σώμα μας αποτελεί συνεχώς ένα κεντρικό σημείο μέσα στον κόσμο. το σώμα του καθενός είναι το σημείο αναφοράς για κάθε κίνηση, δράση, σχέση κλπ. 

    Μπορεί να κινηθεί προς κάθε κατεύθυνση, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να κατευθύνει το βλέμμα του προς μια περιοχή, ένα σώμα, ένα αντικείμενο που θέλει να πλησιάσει. 

    Αυτή η κίνηση του σώματος - βλέμματος πραγματοποιείται μέσα στην εξωτερική υλική πραγματικότητα, και συνθέτει ένα πλέγμα δυνατών σχέσεων του σώματός μας με τον κόσμο γύρω μας. 
    Αυτή είναι η κίνηση του σώματος μέσα στον κόσμο.

    Αυτή η ίδια κίνηση συλλαμβάνεται και αναμορφοποιείται από την φαντασία εσωτερικά. 

    Με άλλα λόγια, μπορούμε να στρέψουμε το βλέμμα μας προς μια κατεύθυνση όπου θέλουμε να πάμε, αλλά αντί να κινηθούμε προς τα εκεί με το σώμα μας, απλώς να φανταστούμε την κίνησή μας. 

    Να φανταστούμε -με εικόνες- ότι πλησιάζουμε κάτι ή κάποιον, να φανταστούμε πώς πηγαίνουμε προς τα εκεί, τον τρόπο που κινούμαστε, τί θα πούμε όταν φτάσουμε εκεί (μπορούμε να προσθέσουμε διαλόγους), να συνδυάσουμε αυτή τη σκηνή με κάποιο τραγούδι. 

    Τίποτα από αυτά δεν θα συμβεί έξω, καθόμαστε ακόμα στην καρέκλα μας, αλλά το βλέμμα μας έχει ήδη στραφεί προς τα κει, και το εσωτερικό μας βλέμμα έχει εικονογραφήσει ένα γεγονός μέσα μας. 

    Αυτή είναι η οπτική κίνηση μέσα στη σκέψη.
    Η φαντασία από τη φύση της κινηματογραφεί. 

    Συλλαμβάνει την κίνηση μέσα στον χώρο, όπως αυτή της προσφέρεται από τις αισθήσεις, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιεί μέσα της τις δικές τις προθέσεις και ποιότητες. 


    Η φαντασία χειρίζεται αυτό το επεισόδιο με πολλούς τρόπους: τονίζει επιλεκτικά τις όψεις του, ρυθμίζει τη ροή της κίνησης, προβάλλει μέσα του νοήματα. 

    Το ατενίζει από μακριά, το βλέπει από κοντά, το πλησιάζει σε απόσταση επαφής.
    Το κοιτάζει ευθεία, πλάγια, από πάνω, από κάτω. 

    Κινεί τη ματιά της γύρω του, διασχίζει συγκεκριμένα μέρη του, δίνει έμφαση σε ό,τι η ίδια κρίνει σημαντικό, επίκαιρο, βαθύ. 

    Χρωματίζει ποικιλότροπα το γεγονός, ή το συγκρατεί στην ατμόσφαιρα του ασπρόμαυρου, το φωτίζει, το σκιάζει, απελευθερώνει μέσα του διαλόγους, άλλους ήχους, στοιχεία μουσικής, ρυθμίζει την υφή και το νόημά του. 

    Με άλλα λόγια η φαντασία δρα, κατά έναν τρόπο, σκηνοθετικά, παράγει εσωτερικά νοερές "ταινίες", καταρχήν αόρατες, αλλά στη συνέχεια ορατές εξωτερικά με τη βοήθεια των τεχνικών μέσων του κινηματογράφου.

    Όπως νομίζω ότι διαφαίνεται από τις παραπάνω παρατηρήσεις, υπάρχουν σαφείς αναλογίες ανάμεσα i) στον κινηματογραφικό φακό και το βλέμμα της φαντασίας, ii) την κινηματογραφική πλοκή και τα εσωτερικά επεισόδια, iii) τον τρόπο που δρα η φαντασία και την γλώσσα του κινηματογράφου: τα πλάνα και οι διαβαθμίσεις τους (μακρινό, μεσαίο, κοντινό, πολύ κοντινό), η σύνθεση των κάδρων, οι κινήσεις μέσα στα πλάνα και η κίνηση της μηχανής, οι γωνίες λήψεις, το μοντάζ, οι φωτισμοί, οι ήχοι, οι ομιλίες, η μουσική, η ποιότητα των εικόνων. 

    Ο κινηματογράφος λοιπόν, δεν είναι μια αναπαράσταση της πραγματικότητας γιατί δεν είναι απλώς και μόνο ένας καθρέφτης που αντανακλά τα πράγματα.

    Είναι μια παράσταση της πραγματικότητας μέσα από το βλέμμα του σκηνοθέτη.

    Και αυτή η όψη της πραγματικότητας είναι ο τρόπος που ο σκηνοθέτης σχετίζεται με τον κόσμο γύρω του, μέσα από το σώμα του και το βλέμμα του που κινούνται μέσα στον κόσμο. 

    Έτσι, το σινεμά είναι η συνάντηση δύο κόσμων: της εξωτερικής πραγματικότητας, που είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη από εμάς και αφορά την κίνηση του σώματός μας μέσα στον κόσμο, και της εσωτερικής πραγματικότητας (την οπτική κίνηση μέσα στη σκέψη) που είναι υποκειμενική αλλά όχι αυθαίρετη γιατί αφορά τη σχέση μας με τον έξω κόσμο ,αφορά τον καθένα από εμάς ενόσω βρισκόμαστε και κινούμαστε μέσα στον κόσμο. 

    Έτσι ο κινηματογράφος δημιουργεί και εμφανίζει την δική του αλήθεια: την αλήθεια της σύζευξης, σύγκλισης, συνάντησης, εξωτερικών και εσωτερικών γεγονότων. 

    Είναι η μόνη τέχνη που μπορεί να εμφανίζει τη ροή (δηλαδή την κίνηση) και τη συνάντηση του εξωτερικού και του εσωτερικού γίγνεσθαι, και να οπτικοποιεί άμεσα την μεταξύ τους σχέση.

    Γιώργος Παυλίδης.


    • ΜΗ ΞΕΧΑΣΕΙΣ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΕΙΣ
    • Facebook Comments
    Item Reviewed: Οι δύο κατευθύνσεις του κινηματογράφου: Τί είναι το Σινεμά Rating: 5 Reviewed By: Konstantinos
    Scroll to Top